![](/media/lib/485/n-graplanszowa-2cc008f61ec4303dde435ba15afc5bf8.jpg)
Polscy archeolodzy znaleźli w Omanie grę planszową sprzed 4000 lat
11 stycznia 2022, 06:53Gra planszowa sprzed 4000 lat, ślady produkcji metalurgicznej i wieża leżąca w obrębie prehistorycznej osady to tylko część odkryć, których dokonali naukowcy w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Dolinie Qumayrah w północnym Omanie. Uczeni z Polski i Omanu zajmowali się badaniem osadnictwa epoki brązu i żelaza na stanowiskach we wsi Ayn Bani Saidah.
![](/media/lib/485/n-2021-a3a695ef1f402d40b5b3f303b7d6d93a.jpg)
To, co najważniejsze. Nasz subiektywny przegląd osiągnięć naukowych minionego roku
4 stycznia 2022, 17:45Nowy gatunek człowieka, polska mumia w ciąży, regeneracja (niemal) całego ciała czy pierwszy lot śmigłowcem na innej planecie to przykłady nielicznych fascynujących badań i osiągnięć naukowych, o których poinformowaliśmy w minionym roku. Oto nasz subiektywny wybór tego, co najbardziej interesujące i najważniejsze w nauce 2021. Dla zainteresowanych bardziej szczegółowym poznaniem tematu publikujemy odnośniki do naszych oryginalnych informacji.
![](/media/lib/483/n-sambaqui-c341b8be835418222649e465749b73d1.jpg)
Zmiana poziomu oceanów spowodowała upadek kultury sambaqui
20 grudnia 2021, 09:17Zmiana poziomu oceanu doprowadziła do upadku jednej z najdłużej istniejących prekolumbijskich cywilizacji wybrzeży Ameryki. Hiszpańscy naukowcy z Universitat Autònoma de Barcelona informują na łamach Scientific Reports, że istniejąca na terenie dzisiejszej Brazylii kultura Sambaqui upadła, gdyż doszło do spadku poziomu oceanu
![](/media/lib/482/n-pulpod-b9c7cf7632276992cd4f6750afac9481.jpg)
Przez 16 lat prowadzili superprecyzyjny test teorii Einsteina
14 grudnia 2021, 07:39Po 16 latach badań opublikowano wyniki eksperymentu, który miał poszukać luk w ogólnej teorii względności Einsteina. Teorię poddano testom w ekstremalnych warunkach, wykorzystując w tym celu parę pulsarów, które obserwowano przez siedem różnych teleskopów. Teraz, na łamach Physical Review X naukowcy informują o zaobserwowaniu nowych zjawisk relatywistycznych
![](/media/lib/481/n-echoes-17b1a91f3b56f448fcc2bf812aca0530.jpg)
Interaktywna instalacja ma wyzwalać refleksję nad przyszłością morskich stworzeń i ludzi
6 grudnia 2021, 12:52"Echoes" to interaktywna instalacja autorstwa Mathiasa Gmachla. Powstała z ok. 4,5 t stali i mierzy ponad 17 m. Przedstawia podświetlonego walenia. Gdy widz za bardzo się do niego zbliży i przekroczy pewną granicę, światła rzeźby przygasają, a ścieżka dźwiękowa przycicha do momentu, aż człowiek odejdzie na "bezpieczną" odległość. Zabieg ten ma pokazać, co się dzieje, gdy ludzie zawłaszczają przestrzeń, której inni mieszkańcy Ziemi potrzebują, by przetrwać.
![](/media/lib/479/n-mozg-df8fd735aa4c18dd2e833e21c114ffa2.jpg)
Niezwykła cecha ludzkiego mózgu. Mamy zaskakująco niskie zagęszczenie kanałów jonowych
12 listopada 2021, 11:41Naukowcy z MIT ze zdumieniem zauważyli, że ludzkie neurony mają mniejsze niż można by się spodziewać zagęszczenie kanałów jonowych w porównaniu z innymi ssakami. Kanały jonowe wytwarzają impulsy elektryczne, za pomocą których neurony się komunikują. To kolejne w ostatnim czasie zdumiewające spostrzeżenie dotyczące budowy mózgu. Niedawno informowaliśmy, że zagęszczenie synaps z mózgach myszy jest większe niż w mózgach małp.
![](/media/lib/475/n-kieszeniec-8269d8ffc28302e77836ed283f97cce3.jpg)
Farmy produkujące energię odnawialną mogą zaszkodzić krabom i ważnej gałęzi gospodarki
18 października 2021, 12:42Podwodne linie energetyczne zmieniają zachowanie krabów kieszeńców (Cancer pagurus), donoszą naukowcy z Heriot Watt University. Uczeni stwierdzili, że kable łączące morskie elektrownie wytwarzające energię odnawialną negatywnie wpływają na sposób, w jaki kraby wchodzą w interakcje ze środowiskiem. Dochodzi do zmian biologii tych zwierząt na poziomie komórkowym.
![](/media/lib/472/n-pregamon-a2d4a1c4b831127d1d2b95ea54eb6d13.jpg)
Strefy VIP w starożytnym amfiteatrze w Pergamonie
27 września 2021, 10:17Podczas wykopalisk 1800-letniego amfiteatru w Pergamonie natrafiono na prywatne siedzenia z wygrawerowanymi nazwiskami. Jak tłumaczą archeolodzy, odkryte niedawno "obszary VIP" przypominają dzisiejsze sekcje z miejscami w lożach.
![](/media/lib/472/n-dinozaury-45698d6f19a928e68bee276a91d96ef9.jpg)
Wszystkie węże pochodzą od niewielkiej grupy gatunków
22 września 2021, 09:02Upadek asteroidy, która przed 66 milionami lat przyniosła zagładę dinozaurom, stał się szansą ewolucyjną dla wielu innych zwierząt. Skorzystały na tym m.in. węże. Jak twierdzą naukowcy z Milner Centre for Evolution na University of Bath, wszystkie ze znanych dzisiaj niemal 4000 gatunków węży wyewoluowały z niewielkiej grupy gatunków
![](/media/lib/471/n-konkrecje-224eff5f208f8f14513660f66d5ecb1b.jpg)
Wysysanie metali z dna morskiego sposobem na uniknięcie kryzysu?
15 września 2021, 10:48Niektóre firmy chcą więc wydobywać metale z dna morskiego. Może nie tyle wydobywać, co wysysać, gdyż pomiędzy Meksykiem a Hawajami na dnie spoczywają grudki zawierające więcej kobaltu i niklu niż wszystkie złoża lądowe. Jednak planom takim sprzeciwia się część naukowców, a w ich ślady idą wielkie światowe koncerny.